Historia naturalna i moralna jedzenia awokado
W dziecięcej kreskówce „Ciekawski George” tytułowa małpka posadziła pestkę awokado w małej doniczce. W efekcie wyrosło z niej okazałe drzewko zwane Antonio. Tak, bajki mogą pełnić funkcję edukacyjną. Po obejrzeniu wspomnianej kreskówki mój pięcioletni syn postanowił pójść w ślady przedstawiciela naczelnych. Przyrządzając wspólnie z rodzicami guacamole, przejął pestkę awokado i ją zasadził. Dziś jego drzewo liczy sobie ponad 3 lata i mierzy 200 cm!
*Skąd możecie znać tę historię? KLIK
Artykuł pierwotnie ukazał się na portalu iberoameryka.com. Teraz odgrzewam go Wam ponownie, aktualizując informacje i wzbogacając o smaczny przepis. 🙂 A tytuł wprost nawiązuje do książki Maguelonne Toussaint-Samat „Historia naturalna i moralna jedzenia” (XX w.) i dzieła José de Acosta „Historia natural y moral de las Indias” (XVI w.) .
- Naturalna historia awokado
- Oda do awokado
- Przepis na Super Bowl
- Moralna historia awokado
- Zielone złoto Meksyku
- Cicha woda chilijskie brzegi rwie
- Zielone światło dla awokado + kreskówka
- Przepis na guacamole
- Jeszcze głodni? Coś do poczytania i obejrzenia
- Ile awokado trafiło na Super Bowl 2024? Aktualizacja 12/02/2024
NATURALNA HISTORIA AWOKADO
Nazwa awokado, hiszpańskie aguacate, wywodzi się z azteckiego języka náhuatl i oznacza „jądro” z uwagi na kształt, przypominający męskie narządy płciowe. Z inkaskiego języka keczua pochodzi inna nazwa – palta – i najczęściej jest używana w Argentynie, Chile, Peru i Urugwaju.
Awokado fachowo zwie się smaczliwką wdzięczną. Pochodzi z Meksyku i Gwatemali. Prawdopodobnie pojawiło się tam 8-10 tys. lat p.n.e., a zostało udomowione ok. 5 tys. lat p.n.e. Pierwotne ludy Mezoameryki jeszcze w okresie zbieracko-łowieckim włączyły awokado do swojej diety. Z czasem stało się ono ważnym elementem lokalnych kultur, co jest widoczne w zachowanych źródłach. Np. 14. miesiąc kalendarza majańskiego był zwany K’ank’in i został zobrazowany jako drzewo awokado. Smaczliwka stanowiła wartościowy składnik jadłospisu oraz było towarem wymiany handlowej, a w cywilizacji azteckiej niekiedy formą opłaty trybutu (podobnie jak ziarna kakaowca).
Współcześnie istnieje ok. 85 gatunków awokado i występują w tropikalnych i subtropikalnych częściach świata. Większość z nich rośnie między południem USA a Chile. Trzy najbardziej popularne odmiany uprawne to mexicana, guatemalteca oraz antillana. Awokado cenione jest za smak, kremową konsystencję, piękny kolor i liczne wartości odżywcze.
ODA DO AWOKADO
Hiszpanie, którzy przybyli do Nowego Świata, chłonęli wszystko, co nowe i namiętnie opisywali to w swoich dziennikach. Nie inaczej było w przypadku smaczliwki wdzięcznej. Zachwycali się smakiem nowo odkrytego owocu, porównywali go do dobrze sobie znanych gruszek, fig czy pomarańczy i rozwodzili się nad niesamowicie pysznym smakiem zielonego skarbu.
Szesnastowieczny opis awokado pióra José de Acosta:
Awokado jest dużym i dorodnym drzewem z okazałą koroną, i jego owoc ma kształt dużych gruszek; wewnątrz ma dużą pestkę; reszta to miękki miąższ i, gdy są już dojrzałe, jest niczym masło, a smak [ma] delikatny i maślany. (Tłumaczenie Monika Żukiewicz-Korolczuk)
Es el palto árbol grande, y bien hecho, y de buena copa, y su fruta de la figura de peras grandes; tiene dentro un hueso grandecillo; lo demás es carne blanda, y cuando están bien maduras es como manteca, y el gusto delicado y mantecoso.
Smaczliwka szybko podbiła podniebienia Europejczyków, a współcześnie jest importowana na cały świat. „Głód awokado” jest szczególnie widoczny w Stanach Zjednoczonych. Tam upodobano sobie przede wszystkim odmianę Hass o ciemnej skórce. W USA awokado stało się popularną przekąską na miarę piwa na Oktoberfest czy truskawek ze śmietaną podawanych podczas Wimbledonu.
PRZEPIS NA SUPER BOWL
Szalenie zieloną imprezą jest Super Bowl, czyli mecz o mistrzostwo ligi futbolu amerykańskiego (NFL). Amerykanie z fascynacją oglądają rozgrywkę między drużynami i z niecierpliwością czekają na show w przerwie meczu. W tym roku finał odbędzie się 11 lutego, a gwiazdą, która wystąpi w międzyczasie będzie Usher. Jednak to awokado jest celebrytą, bez którego fani sportu nie wyobrażają sobie tego dnia. I nie jest to przesada, gdyż smaczliwka staje się bohaterem wyjątkowych spotów reklamowych. Poniżej dla przykładu alternatywna historia ludzkości w filmiku z 2023 r.
Przez ostatnich kilka lat głównym twórcą zabawnych reklam związanych z finałem NFL była marka Avocados from Mexico. W tym roku wyjątkowo skupiła się na innym sportowym wydarzeniu, jednak zielone owoce nadal są najważniejszym kulinarnym elementem imprezy.
Już kilka tygodni przed finałem ilość importowanego awokado wzrasta. Szacuje się, że ok. 20% ogólnego spożycia tego owocu w USA przypada właśnie na ten okres. W trakcie Super Bowl każdego roku podaje się niewiarygodnie dużo porcji guacamole. Ilości liczone są w milionach kilogramów!
Ciekawe? Zapraszam do newslettera, by nie przegapić nowych artykułów!
MORALNA HISTORIA AWOKADO
Ogromny światowy popyt na ten wartościowy owoc niesie ze sobą liczne problemy. Niszczenie lasów pod uprawy i organizowanie nielegalnych plantacji na terenach parków narodowych prowadzi do zaburzenia funkcjonowania ekosystemu i źle wpływa na bioróżnorodność środowiska. Stosowanie toksycznych środków ochrony roślin i chemicznych nawozów przyczynia się do zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych oraz szkodzi całej florze i faunie – tym człowiekowi.
Awokado okazało się być towarem wyjątkowo konfliktowym. W Meksyku jego uprawa od wielu lat przynosi znaczne dochody. Gwałtowny wzrost sprzedaży został zapoczątkowany dzięki Północnoamerykańskiemu Układowi Wolnego Handlu, który zawarły Meksyk, USA i Kanada. Te „trójporozumienie”, które weszło w życie w 1994 r., pozwoliło na eksport meksykańskich owoców do Ameryki Północnej.
ZIELONE ZŁOTO MEKSYKU
Biznes meksykański można spokojnie nazywać zielonym i to nie tylko ze względu na kolor owoców czy drzew. Nie chodzi tu nawet o to, że aguacate to potoczna nazwa drogocennego zielonego kamienia – szmaragdu w kształcie łezki. W latach 1994-2018 roczne spożycie awokado na jednego mieszkańca Stanów Zjednoczonych wzrosło o ponad 500%. W 2022 r. wartość eksportu smaczliwki do USA wyniosła niemal 3 mld z i e l o n y c h dolarów amerykańskich. Wprost mówi się o oro verde, czyli „zielonym złocie”.
Tak duże pieniądze zainteresowały lokalne kartele narkotykowe, które na różne sposoby próbują się dorobić na tej sytuacji. Głównie porywają pracowników plantacji lub członków rodzin plantatorów, żądając okupu za ich uwolnienie. Czasem atakują kierowców przewożących towar lub „po prostu” pobierają opłaty za ochronę według lokalnych taryfikatorów.
Dzień przed Super Bowl w 2022 r. import awokado z Meksyku został wstrzymany, gdyż północnoamerykański inspektor bezpieczeństwa roślin otrzymał groźby od kartelu Jalisco. Menu obowiązujące na najważniejszym sportowym wydarzeniu w kraju nie zostało zagrożone – owoce do przyrządzania guacamole zostały dostarczone wcześniej.
KONFLIKT BEZ KOŃCA
Problem jest poważny. Jednak dla mieszkańców stanu Michoacán, który jest największym producentem awokado w kraju, praca na plantacji to gwarancja utrzymania rodziny. Z tego powodu, zamiast zrezygnować z ryzykownego zajęcia, w 2020 r. część ludności stworzyła cywilną ochronę plantacji – Pueblos Unidos. Uzbrojeni i zamaskowani patrolowali drogi oraz kontrolowali przejeżdżające auta, by kartele trzymały się z daleka. Ich działalność nie była zgodna z prawem, dlatego też w połowie 2021 r. władze zaczęły dążyć do rozbrojenia organizacji. A w końcu się okazało, że cała ta grupa była związana z lokalnymi gangami i ostatecznie w niczym nie pomogła, tylko siała postrach.
CICHA WODA CHILIJSKIE BRZEGI RWIE
Z innymi okolicznościami wiąże się uprawa smaczliwki w Chile, które jest jednym z największych eksporterów tego owocu na świecie. Choć w poprzednim sezonie odnotowano spadek produkcji tego owocu, to według specjalistów okres 2023/2024 zapowiada się lepiej z uwagi na sprzyjające warunki pogodowe. Awokado preferuje klimat ciepły i wilgotny. Wymaga też intensywnego podlewania od stycznia do marca, a niektóre chilijskie regiony cierpią na deficyt wody. Prowincja Petorca, która jest krajowym potentatem w uprawie oro verde, od wielu lat zmaga się z suszą. Rzeki i kanały wyschły, a mieszkańcy korzystają z wody dowożonej w beczkowozach.
W pewnym sensie woda była tam reglamentowana, bo jak się okazuje, prawo chilijskie do niedawna miało pewne luki. Zgodnie z El Código de Aguas Chileno z 1981 r. rzekę można było kupić na własność, co chętnie czynili lokalni plantatorzy. Ponadto niekiedy dopuszczali się kradzieży wody, m.in. poprzez przechwytywanie wód podziemnych i tworzenie prywatnych zbiorników retencyjnych, co doprowadzało do wysychania rzek.
Mieszkańcy prowincji Petorca założyli organizację MODATIMA, której celem jest walka o prawo do dostępu do wody dla zwykłych ludzi. Niejednokrotnie ich działania spotykały się z groźbami ze strony właścicieli plantacji.
WODA DLA WSZYSTKICH
W tej całej kiepskiej sytuacji pojawiło się światełko w tunelu – w kwietniu 2022 r. (po 11 latach debat) ogłoszono reformę „Kodeksu Wodnego”. W swojej nowej wersji dokument gwarantuje, że dostęp do wody jest prawem wszystkich ludzi. Zwraca też uwagę na kluczowe znaczenie wody dla całego ekosystemu i określa kroki, jakie zostaną podjęte w celu ochrony środowiska naturalnego. Stopniowe wdrażanie nowego porządku ma przyczynić się do sprawiedliwego użytkowania zbiorników wodnych i polepszenia sytuacji środowiskowej w Chile. Wprowadzanie zmian będzie następować stopniowo aż do roku 2027.
ZIELONE ŚWIATŁO DLA AWOKADO
Światowy szał na awokado sprawił, że niektóre regiony Ameryki Łacińskiej znacznie się rozwinęły, a lokalna ludność znalazła stabilne zatrudnienie. Jednak druga strona medalu to dewastacja środowiska naturalnego, nierówności społeczne, a nawet poważne przestępstwa.
Co prawda do Polski rzadko trafia awokado meksykańskie lub chilijskie. Najczęściej możemy zakupić owoce z Peru, Hiszpanii, Izraela, RPA i Kolumbii. Ponad 50% awokado spożywanego w Hiszpanii pochodzi z plantacji peruwiańskich. Ale fajne jest to, że niektóre regiony na Półwyspie Iberyjskim i na Kanarach już uprawiają ten owoc na krajowe potrzeby.
To konsumenci kształtują rynek. Skoro mamy wybór, dobrze jest kupować owoce hiszpańskie lub izraelskie, by zmniejszyć ślad węglowy i nie przyczyniać się do procederów, mających miejsce po drugiej stronie globu. Możemy też spróbować uprawiać awokado w domu, by zobaczyć, ile czasu, pracy i wody wymaga wyhodowanie okazałego drzewka.
GUACAMOLE, czyli dip z awokado
- 2 dojrzałe awokado
- sok z ½ limonki
- kilka pomidorków koktajlowych lub ½ dużego pomidora
- ½ fioletowej cebuli
- pęczek kolendry
- 1 mały ząbek czosnek
- sól i chili do smaku
Jaki jest Wasz ulubiony przepis z awokado? Dajcie znać!
Awokado przekrawam i wyciągam pestki. Oczywiście ich nie wyrzucam. Dlaczego? Czytajcie dalej!
Łyżką wybieram miąższ z awokado i przekładam do miseczki. Skrapiam sokiem z limonki i dokłądnie rozgniatam widelcem. Dodaję posiekane pomidorki, kolendrę, cebulę, czosnek i przyprawiam solą i chili. Wszystko dokładnie mieszam, dokładam uprzednio wyjęte pestki i szczelnie zamykam. Ma to zapobiec ciemnieniu guacamole. Ale nie tylko – czytajcie dalej!
Miseczkę wkładam do lodówki, aby zawartość się przegryzła i schłodziła. Gdy przychodzi czas przekąsek, wyjmuję pestki z guacamole i podaję je z chipsami tortilla lub nachos, choć w oryginale są to totopos (smażone trójkąciki z kukurydzianych tortilli). Guacamole świetnie też pasuje do wszelkich dań w stylu meksykańskim, np. do tacos i jest świetne na kanapki.
A co z pestkami? Odruchowo wsadzam je do doniczki na parapecie, by powiększyć moją naturalną i moralną plantację. 🙂
Jeszcze głodni?
Tu znajdziecie zielone artykuły i filmiki! KLIK
- Acosta J. de, Historia natural y moral de las Indias, oprac. F. Mateos, Madryt 1954, rozdz. 24, https://www.cervantesvirtual.com/obra/historia-natural-y-moral-de-las-indias–0/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Agronometrics in Charts: 2023 – Year in Review, https://stories.agronometrics.com/agronometrics-in-charts-2023-year-in-review/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- ¿Agua o aguacates? El conflicto por la palta, el “oro verde” de Chile, https://www.youtube.com/watch?v=VhaiClpvNtg&ab_channel=BBCNewsMundo, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Aguacate, [w:] https://dle.rae.es/aguacate?m=form, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Avocados From Mexico to skip 2024 Super Bowl for Cure Bowl, https://www.sportsbusinessjournal.com/Articles/2023/10/27/avocados-from-mexico-super-bowl-cure-bowl, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Barrientos-Priego A. F., López-López L., Historia y genética del aguacate, https://www.researchgate.net/publication/237503161_HISTORIA_Y_GENETICA_DEL_AGUACATE, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Chile: Avocado Annual, https://apps.fas.usda.gov/newgainapi/api/Report/DownloadReportByFileName?fileName=Avocado%20Annual_Santiago_Chile_CI2023-0031.pdf, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Corpi S., Sarno Jordan T., Mexico’s avocados and arms trafficking: The criminal combination suffocating Michoacán, https://english.elpais.com/international/2023-11-11/mexicos-avocados-and-arms-trafficking-the-criminal-combination-suffocating-michoacan.html, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Crisis del agua en Petorca: Los requerimientos hídricos no se condicen con la disponibilidad, https://www.emol.com/noticias/Tecnologia/2018/03/29/900523/Crisis-del-agua-en-Petorca–Los-requerimientos-hidricos-no-se-condicen-con-la-disponibilidad.html, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Curious George Antonio, the Avocado – Curious Clouds, https://www.youtube.com/watch?v=i-V0KeB6OrQ&ab_channel=VioletaMarculescu, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Desprivatización de las aguas: la nueva Constitución y el fin de un modelo de abusos, http://modatima.cl/2022/08/22/desprivatizacion-de-las-aguas-la-nueva-constitucion-y-el-fin-de-un-modelo-de-abusos/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Diaz C., The US is buying up nearly all of Mexico’s avocado exports, 2023, https://qz.com/the-us-is-buying-up-nearly-all-of-mexicos-avocado-expor-1850605963, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- El consumo de aguacate se dispara en España: crece más de un 1.000% en una década, https://www.elconfidencialdigital.com/articulo/dinero/consumo-aguacate-dispara-espana-crece-mas-1000-decada/20230601170513581269.html, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- El nuevo Código de Aguas de Chile: golpe de timón hacia la rectoría del Estado y el cuidado de la vida, https://www.gob.mx/imta/es/articulos/el-nuevo-codigo-de-aguas-de-chile-golpe-de-timon-hacia-la-rectoria-del-estado-y-el-cuidado-de-la-vida?idiom=es, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- El verdadero costo de producir aguacates en México, https://businessinsider.mx/comercio-aguacate-valioso-carteles-de-droga_politica/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Exports of avocado from Mexico to the U.S. during weeks prior to Super Bowl in January 2022, https://www.statista.com/statistics/976981/avocado-exports-us-prior-super-bowl-mexico/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Fernández de Oviedo G., Ouiedo de la natural hystoria de las Indias, Toledo 1526, rozdz. 72, k. 40-41, https://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000050339&page=1, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Galindo-Tovar M. E., Arzate-Fernández A. M., Consideraciones sobre el origen y primera dispersión del aguacate (Persea americana, Lauraceae), “Cuadernos de Biodiversidad” nr 33 (IX 2010), s. 11-15, https://rua.ua.es/dspace/bitstream/10045/15292/1/cuadbiod33_02.pdf, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Galindo-Tovar M. E. i in., The avocado (Persea Americana, Lauraceae) crop in Mesoamerica: 10,000 years of history, “Harvard Papers in Botany”, t. 12 (XII 2007), s. 325-334, https://www.researchgate.net/publication/232688469_The_Avocado_Persea_Americana_Lauraceae_Crop_in_Mesoamerica_10000_Years_of_History, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Globalny rynek awokado, https://www.fresh-market.pl/informacje/wiadomosci/globalny-rynek-awokado, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- George Grows an Avocado Tree | Curious George, https://www.youtube.com/watch?v=yqmxiBbsFpU, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- How Avocados From Mexico is supporting Super Bowl promotions, https://stories.agronometrics.com/how-avocados-from-mexico-is-supporting-super-bowl-promotions/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- How Did Avocados Become the Official Super Bowl Food?, https://www.smithsonianmag.com/arts-culture/how-did-avocados-become-the-official-super-bowl-food-8332793/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Import awokado po II kw. 2021 r., https://www.fresh-market.pl/informacje/wiadomosci/import-awokado-po-ii-kw-2021-r-, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- La guerra por el Aguacate: deforestación y contaminación imparables, https://metapolitica.news/2019/06/17/la-guerra-por-el-aguacate-deforestacion-y-contaminacion-imparables/?fbclid=IwAR06xzSlwQljJr5fMeQsmXjE5dXBgUwlsGI4lrdryMQFz3PwazLosXAIAqM, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- La palta chilena insostenible: Dejando a pueblos enteros sin agua y secando ríos, https://www.lr21.com.uy/ecologia/1403221-palta-aguacate-hass-chile-impacto-ambiental-petorca-bbc-documental, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Landon A. J., Domestication and Significance of Persea americana, the Avocado, in Mesoamerica, 2009, Nebraska Anthropologist. Paper 47. https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1046&context=nebanthro, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Mexico aims to score during Super Bowl with increased avocado exports, https://www.bloomberglinea.com/english/mexico-aims-to-score-during-super-bowl-with-increased-avocado-exports/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- México: la sangrienta batalla por los aguacates, https://www.dw.com/es/m%C3%A9xico-la-sangrienta-batalla-por-los-aguacates/a-52625865, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Miller Llana S., Super Bowl success story: Mexico’s avocados, https://www.csmonitor.com/World/Americas/2009/0131/Super-Bowl-success-story-Mexico-s-avocados, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Miranda M. A., Avocados and the Super Bowl: a Win-Win for Agriculture and Sports, https://www.producepay.com/blog/avocados-and-the-super-bowl-a-win-win-for-agriculture-and-sports/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Nuevo Código de Aguas, https://snia.mop.gob.cl/codigo-de-aguas/ejes-prioritarios, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Oficjalna strona Avocados from Mexico, https://avocadosfrommexico.com/big-game/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Oficjalna strona MODATIMA, http://modatima.cl, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Palta, [w:] https://dle.rae.es/palta?m=form, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Palta chilena presenta caída del 30% para 2022-2023, https://www.portalfruticola.com/noticias/2023/03/28/palta-chilena-presenta-caida-del-30-para-2022-2023/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Pueblos Unidos debe ser desarmado, las autodefensas no existen en la ley: ARB, https://diarioabcdemichoacan.com.mx/lasnoticias/pueblos-unidos-debe-ser-desarmado-las-autodefensas-no-existen-en-la-ley-arb/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Pueblos Unidos y Cárteles Unidos: la alianza que buscaba enfrentarse al CJNG en Uruapan, Michoacán, https://www.infobae.com/america/mexico/2022/08/15/pueblos-unidos-y-carteles-unidos-la-alianza-que-buscaba-enfrentarse-al-cjng-en-uruapan-michoacan/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Pueblos Unidos: el grupo de autodefensas que le hace frente al CJNG será desarmado por las autoridades, https://www.infobae.com/america/mexico/2021/06/29/pueblos-unidos-el-grupo-de-autodefensas-que-le-hace-frente-al-cjng-sera-desarmado-por-las-autoridades/, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Ricardo J., ’Pueblos Unidos’, ¿autodefensas o criminales?, https://www.reforma.com/pueblos-unidos-autodefensas-o-criminales/ar2453545, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Shortly before the Super Bowl, the U.S. suspends avocado imports from Mexico, https://www.npr.org/2022/02/13/1080497606/super-bowl-us-mexico-avocado-imports?t=1656358652558, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Stany Zjednoczone wykupują największą część meksykańskiego eksportu awokado, https://www.fresh-market.pl/wg/owoce/awokado/stany-zjednoczone-wykupuja-najwieksza-czesc-meksykanskiego-eksportu-awokado-1330547107, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Światowy rynek awokado, https://www.fresh-market.pl/wg/owoce/awokado/swiatowy-rynek-awokado-1347963227, [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Taricco M., El aguacate: precioso aliado de la salud, https://www.academia.edu/43683375/El_Aguacate_precioso_aliado_de_la_Salud, Madrid 2019, , [dostęp z dnia 25/01/2024].
- Wojna o awokado, s. 2, odc. 1 serialu Rotten, USA 2019.
Ile awokado trafiło na Super Bowl 2024?
58. finał o mistrzostwo NFL już się skończył. Mistrzem została drużyna Kansas City Chiefs, wygrywając z San Francisco 49ers 25:22. Usher zrobił show w przerwie meczu. Nie było mu łatwo podsumować 30 lat swojej kariery 13-minutowym występem, ale pomogli mu w tym m.in. Alicia Keys, Will.I.AM i Ludacris. A fani futbolu amerykańskiego spałaszowali olbrzymie ilości guacamole. Meksyk miał dostarczyć prawie 138 000 ton awokado, z czego lwia część pochodziła ze stanu Michoacán. Zaledwie 7,5 tony dowieziono ze stanu Jalisco.
Szczegóły znajdziecie tu:
2 komentarze
Pingback:
Pingback: